Aktualności firmowe

Zachęcamy Państwa serdecznie do sprawdzania naszych firmowych aktualności. Będziemy to zamieszczać przedruki wybranych artykułów prof. Stefaniaka, a także opinie nt. aktualnych zdarzeń/nowości.

 

Zapalenie płuc u cieląt – inne choroby i leczenie – PRO ANIMALI 

 

Najczęstsze problemy zdrowotne cieląt i skuteczne metody zapobiegania

Pierwsze tygodnie życia cielęcia mają decydujący wpływ na jego zdrowie, tempo wzrostu oraz naturalny rozwój fizyczny i behawioralny. To czas intensywnych zmian fizjologicznych - organizm dopiero buduje swoją odporność, a jednocześnie jest wystawiony na liczne czynniki stresowe: zmiany temperatury, błędy w odpajaniu, kontakt z patogenami.

Nawet drobne błędy w opiece mogą skutkować poważnymi zaburzeniami zdrowotnymi.

Najczęściej dotyczą one układu pokarmowego czy oddechowego, prowadząc do chorób wymagających kosztownego leczenia i mogących pozostawiać trwałe konsekwencje.
Jednym z najpoważniejszych problemów w tym okresie pozostaje zapalenie płuc u cieląt, które nie tylko wiąże się z wysokimi stratami, ale także znacznie zwiększa ryzyko upadków bądź obniżenia tempa wzrostu. W tym artykule omówimy najczęstsze problemy zdrowotne cieląt oraz przedstawimy skuteczne metody profilaktyki i wczesnego wykrywania zagrożeń.

Choroby układu oddechowego – dlaczego cielęta chorują?

Bronchopneumonia cieląt to jedna z najczęściej diagnozowanych postaci zapalenia płuc w okresie odchowu, stanowiąca istotne zagrożenie dla zdrowia zwierząt. Choroba ta przebiega z ostrym lub przewlekłym stanem zapalnym oskrzeli i miąższu płucnego, prowadząc do zaburzeń oddychania, zahamowania wzrostu i spadku odporności. Jej etiologia jest złożona – zwykle dochodzi do zakażeń mieszanych, w których udział biorą wirusy (takie jak BRSV, PI-3, IBR), a następnie bakterie (najczęściej Pasteurella multocida, Mannheimia haemolytica, Mycoplasma bovis, Histophilus somni).

Rozwojowi choroby sprzyjają czynniki środowiskowe i zarządcze: niedostateczna wentylacja, przeciągi, nadmierna wilgotność, nagłe zmiany temperatury oraz stres transportowy. Dodatkowym czynnikiem ryzyka okazuje się niska jakość siary i niewystarczająca odporność bierna cielęcia, co znacznie zwiększa podatność na zakażenia układu oddechowego.

Warto podkreślić, że wiele przypadków bronchopneumonii przebiega subklinicznie, bez wyraźnych objawów zewnętrznych, co opóźnia interwencję i zwiększa ryzyko nieodwracalnych skutków choroby. Dlatego takistotne jest regularne monitorowanie zdrowia cieląt oraz szybkie reagowanie na najmniejsze nieprawidłowości w zachowaniu, apetycie czy oddechu.

Zapalenie płuc u cieląt – diagnostyka i wczesne wykrywanie

Skuteczne leczenie tej choroby zależy w dużej mierze od szybkiego rozpoznania. W przypadku zapalenia płuc u cieląt diagnostyka obejmuje zarówno ocenę symptomów klinicznych, jak i wykorzystanie nowoczesnych narzędzi diagnostycznych. Do typowych objawów należą:

• gorączka,
• kaszel i przyspieszony oddech,
• trudności w oddychaniu (duszność),
• spadek apetytu i apatia.

Bardzo ważna jest ocena stanu odporności zwierzęcia. U cieląt, które nie otrzymały wystarczającej ilości siary wysokiej jakości, obserwuje się tzw. FPT (niewystarczające przekazanie odporności biernej). Taki niedobór immunoglobulin istotnie zwiększa podatność na infekcje dróg oddechowych, dlatego trzeba monitorować poziomu odporności już w pierwszych dniach życia.

Problemy pokarmowe i inne zagrożenia zdrowotne

Oprócz chorób układu oddechowego poważnym problemem w odchowie cieląt są także biegunki, szczególnie te występujące w pierwszych tygodniach życia. Najczęściej mają one charakter zakaźny i mogą być wywoływane przez wirusy, bakterie lub pierwotniaki. Nasilenie objawów bywa różne – od lekkiego rozwolnienia po ciężkie przypadki z odwodnieniem, osłabieniem i utratą masy ciała, które bez szybkiej reakcji mogą prowadzić do śmierci cielęcia. Biegunki mogą również zaburzać wchłanianie składników odżywczych i negatywnie wpływać na dalszy rozwój młodego organizmu. Do istotnych zagrożeń należą także choroby pępka, czy posocznice, szczególnie groźne w pierwszych dniach życia, gdy pępowina nie została prawidłowo odkażona lub utrzymanie higieny środowiska było niewystarczające.

Nieleczone zakażenia mogą prowadzić do uogólnionej infekcji, uszkodzenia stawów czy trwałych deformacji. Nie można również pomijać problemów metabolicznych, niedoborów mikro i makroelementów (np. selenu, cynku) oraz witamin (zwłaszcza tych z grupy E). Ich skutkiem może być osłabienie mięśni, trudności z poruszaniem się, obniżona odporność oraz zwiększona podatność na inne choroby.

Zapobieganie – klucz do zdrowego odchowu

Najważniejszym elementem profilaktyki jest zapewnienie cielętom wysokiego poziomu odporności biernej. Odpajanie siarą powinno być szybkie (najlepiej w ciągu 2 godzin od urodzenia) i odpowiednio kontrolowane. W tym celu warto stosować precyzyjne narzędzia diagnostyczne, takie jak oferowane przez nas zaawansowane siaromierze, które pozwalają na dokładniejszą ocenę zawartości immunoglobulin niż popularnie stosowane refraktometry. Umożliwia to wczesne wykrycie siary niskiej jakości i podjęcie decyzji o podaniu jej w wersji alternatywnej lub wzmocnionej. Równie ważne są podstawowe zasady zarządzania dobrostanem cieląt:

• utrzymanie czystego, suchego legowiska,
• zapewnienie odpowiedniej wentylacji i temperatury,
• ograniczenie stresu związanego z transportem i przegrupowaniem,
• prowadzenie szczepień zgodnie z zaleceniami lekarza weterynarii,
• regularne monitorowanie stanu zdrowia.

Profilaktyka innych chorób u cieląt

W przypadku najczęstszych chorób – takich jak biegunki czy choroby pępka – profilaktyka polega na zachowaniu wysokiego poziomu higieny i szybkiej reakcji na pierwsze objawy.
Nawodnienie cieląt, izolacja chorych oraz dezynfekcja środowiska to bardzo ważne działania przy biegunkach. Wsparciem może być też stosowanie preparatów probiotycznych i suplementów wspierających mikroflorę jelitową. Natomiast aby zapobiec zakażeniom pępka, należy zadbać o:

• czyste i suche miejsce porodu,
• dokładną dezynfekcję pępowiny zaraz po urodzeniu,
• codzienną kontrolę pępka przez pierwsze dni życia.

Jeśli zaś chodzi o choroby metaboliczne lub niedobory selenu, witaminy E czy kwasicę – ważne jest zbilansowane żywienie krów w okresie okołoporodowym oraz celowana suplementacja cieląt zgodnie z oceną ryzyka danego gospodarstwa.

Podsumowanie

Regularna kontrola zdrowia cieląt, odpowiednia jakość siary, a także wczesna reakcja na niepokojące objawy to fundament skutecznego odchowu. Dzięki narzędziom takim jak siaromierz czy testy odporności można zminimalizować ryzyko poważnych zachorowań i poprawić wyniki produkcyjne gospodarstwa, dlatego warto się w nie zaopatrzyć, szczególnie jeśli na świat mają przyjść cielęta.